Tekst geschreven door: Alain Swaelens en Pierre-Yves Bouvy
Tist en Triene zijn de twee reuzen die vandaag voor de ingang van de gemeenteraadszaal staan. Enkele woorden en beelden over het verhaal van hun leven.
In 1954 werd de folkloristische dansgroep “Tist en Triene” opgericht. Er werd maanden aan het maken van de beide reuzen gewerkt (die wegen elk zo’n 80 kg!). De bedoeling was om een symbool te zijn van de oudere Rodenaars en de vroegere ambachten in Rode: bezembinders en taartenbakkers.
De dansgroep in 1954 - Bron: Didier (Dieter) Goossens
Het uitputtend werk van houthakker - Foto: Christian Nekkebroeck
In een verre verleden oefenden vele rodenaars het beroep van houthakker uit. Met de bundels takjes werden er bezems door de zogenoemde “bezembinders” gemaakt. De vrouwen van die bezembinders bakten taarten gevuld met rijst of bosbessen van de streek. De bezems en de taarten werden op de Brusselse markten verkocht. Tot het begin van de eerste wereldoorlog beoefenden nog enkele Rodenaren dit beroep.
Vandaar ook de namen “Tist en Triene”, vroeger veel gebruikte namen in de regio.
De 2 reuzen werden op 25 september 1954 plechtig gedoopt door “Tijl Uilenspiegel”, vertolkt door Willem Savenberg.
De dansgroep bestond uit zo’n 40 dansers en danseressen en zij waren gehuld in klederen van de jaren van Keizer Karel V (16de eeuw). Volgens oude boekhoudboeken zou het hof van Keizer Karel V de bezems van Sint-Genesius-Rode gebruikt hebben om de stallen te reinigen. Dit maakt dat Sint-Genesius-Rode Hofleverancier was geworden.
Tist en Triene in 1978 - Bron: Didier (Dieter) Goossens
Tijdens een tweede plechtigheid, op 19 juni 1955 werden Tist en Triene officiëel in de echt verbonden. Dit ging opnieuw gepaard met een grote folkloristische stoet door Rode. Deze werd zelfs op de Vlaamse Televisie getoond. De bijhorende vertoning was van de hand van –wie anders– Willem Savenberg, met als regisseur Rik Dhondt. Rik Dhondt was ook regisseur van het toneelgezelschap “De Alsembloem” dat nog het Koninklijk Landjuweel gewonnen heeft met “My fair Lady” (de hoogste onderscheiding voor een amateur-theatergezelschap). Armand Preud’Homme en Bert Peleman maakten opnieuw een lied om dit alles te vieren.
Openluchtspel jubelfeest van 1959 - Bron: Pierre Depessemier
In 1959 werd het eerste lustrum gevierd met een openluchtspel van (opnieuw) Willem Savenberg “Het vrolijk spaanderboerenleven”.
In de jaren 1970 deemsterde de dansgroep en daarbij ook de reuzen naar de achtergrond door gebrek aan nieuwe leden.
In 1977, met de nieuwe jaarmarkt, werden Tist en Triene weer vanonder het stof gehaald, en ze toonden meteen ook hun dochtertje Wanjke. De heemkring “De Sprokkelaar” hield vervolgens de jarenlange traditie in ere door verschillende activiteiten en tentoonstellingen.
Doop van Wanjke - foto: J-P Liebert
De bouw van Wanjke - Bron: Didier (Dieter) Goossens
In 1991 is Wanjke een jongedame geworden en is met 35 cm gegroeid. Eigenlijk stootten de dragers te vaak tegen de onderste ring van haar ijzeren korset die voor die reden een aanpassing heeft gekregen. Ook kreeg ze door Magda Fellemans een volledig nieuwe uitzet en sindsdien draagtz ze pruimentaarten in haar korf.
Jefke - Foto: Didier (Dieter) Goossens
Enkele jaren later werd het reuzen-gezin nog vergroot met zoon Jefke. Het is niet duidelijk wanneer Jefke precies geboren is.
Foto: Didier (Dieter) Goossens - 2009
Op vraag van het Jaarmarkt-comité, in 2014, exact 60 jaar na hun “geboorte”, hebben een 10-tal medewerksters van Femma (vrouwenvereniging die activiteiten organiseert) ervoor gezorgd dat ze in het oude Gordel-secretariaat rechtover het Gemeentehuis, de kledij van Tist en Triene konden herstellen en Wanjke en Jefke werden in een volledig nieuw pak gestoken. Ze hebben daarvoor 45m stof nodig gehad! Tegelijkertijd werden de 4 onderstellen vernieuwd (verlicht). Op de koer achter het gebouw konden de reuzen rechtgezet worden. Jean-Paul De Greef en Bruno Vansummere zorgden ervoor dat ze nieuwe hoofden kregen. Tijdens de jaarmarkt van 2004 werd opnieuw een groot Reuzenfeest georganiseerd, waarbij ook de jeugd enkele traditionele dansen bracht. Verschillende bakkers hadden tevens de traditionele taartjes gebakken.
Foto: Didier (Dieter) Goossens - 2014
Vandaag paraderen de reuzen nog steeds op de jaarmarkt. Zelfs als ze een attractie blijven, krijgen ze niet even veel aandacht als zestig jaar geleden.
Met dank aan Nele Desmet
© 2020 - 2023 - Deze website is een burgerinitiatief dat door de gemeente Sint-Genesius-Rode ondersteund is.
