Het kasteel Malibran

Een verdwenen stukje paradijs in het dorpcentrum

Tekst geschreven door: Alain Swaelens

Korte geschiedenis van het kasteel Malibran in Sint-Genesius-Rode.

Dit kasteel werd in 1978-79 afgebroken.


Dit kasteel werd gebouwd door André De Greef, die een grote brouwerij en mouterij had op het Koningsplein / den Dries, en zowat overal in België vooral geuze leverde.


Het kasteel werd genoemd naar Maria Felicia Garcia (1808-1836 en van Spaanse afkomst), die trouwde met François Malibran, een Fransman die genaturaliseerd was tot Amerikaan. Vervolgens heeft ze met Charles Auguste de Bériot getrouwd die Belg was. Maria Malibran was een wereldberoemde zangeres. Er wordt gezegd dat ze verschillende verblijven had in België, waaronder één aan de H. Genesius-kerk, waar sedert enkele decennia een bank gevestigd is. Maar er bestaat geen formeel bewijs ervan. Maria Malibran overleed op haar 28ste door een val van haar paard.


De brouwerij moet bijzonder succesvol geweest zijn, getuige het kasteel dat André De Greef liet bouwen in 1928, naar ontwerp van lokaal architect J.B. Heymans. Het gezin De Greef woonde er zelf, en er werden ook regelmatig feestelijkheden georganiseerd. De oude pastorij (op het huidige Kerkplein) en ook het huis van de zangeres Malibran (nu bank) behoorden eveneens to het domein.

Bron: Eddy Vannerom

Maria Malibran volgens Pierre-Roch Vigneron (1789-1872)

Door de aanleg van de Zoniënwoudlaan  (in 1966-1968) tussen Alsemberg en het station van Rode, werden heel wat eigendommen onteigend, waaronder (na lang procederen) ook een deel van het domein Malibran, dat gevestigd was in het dorpscentrum van Rode, waar nu (2020) zowel de politie, het oude gebouw van Financiën en Bpost gevestigd zijn.  Het kasteel werd uiteindelijk afgebroken in 1978-79.

Ingang van het kasteel Malibran van de Fonteinstraat gezien

Fragment uit het leven in het kasteel…


Door Paula Loeckx, kleindochter van André De Greef


Ondanks de dreiging van Meter dat ze het Papa zou zeggen, amuseerden we ons vanaf die onbestrafte eerste keer regelmatig in haar salon met meubels in Jugendstil en beschilderde glaspanelen in de deuren. We verstopten ons in de roodfluwelen draperieën van haar chique hall en in de spookduistere eetzaal die zich boven onze biljartzaal uitstrekte. We kropen er in de eiken schouw. De pijp was zo breed dat je er gemakkelijk een eindje in omhoog kon klimmen, maar dan hing je net zo vol roet als de Knecht van de Sint en berispte Mama je fel. We verkenden het Huis, kenden elk plekje. Dachten we. We schoven over een richel in blauwsteen rond het gebouw. Wanneer we voorbij de vensters van Meter slopen, kromden onze ruggen zich als die van de egels die we soms met takjes treiterden. We vergaderden op de statige betonnen trap die naar haar voordeur leidde, en op het terras naast de schimmige zaal, waar een klokje hing, met klepel maar zonder touw om het te luiden als er brand woedde of weer Oorlog was uitgebroken. Vanaf dit terras gilden we naar alle in het Park uitgezworven zusjes en broertjes, neefjes en nichtjes, wanneer het etenstijd was. Vanaf die plek riep Mama ons ook uit de middag- of avondzon, haar handen als een megafoon rond haar mond, wanneer het tijd was voor onze favoriete tv-programma’s.

 

Tekening van Jean-Paul De Greef

Het kasteel Malibran van boven de kerk gezien vóór de aanleg van de zoniënwoudlaan

Het kasteel Malibran met de Fonteinstraat vóór de aanleg van de zoniënwoudlaan die nu helemaal links op de foto ligt.

Grondplan rond 1950  vóór de aanleg van de zoniënwoudlaan.

De paarse omtrek duidt het Malibrandomein aan.

Afbraak van het kasteel - foto Eddy Vannerom

Luchtfoto (uit het westen genomen begin jaren ’70) van het centrum van Rode, met in het midden de kerk van H. Genesius en rechts daarnaast het domein met kasteel Malibran.  Aan de rechterzijde de Zoniënwoudlaan.