De vijvers Lansrode en Gevaart

Water als rijkdom in Rode

Tekst geschreven door: Christian Nekkebroeck

Korte geschiedenis van de vijvers

Bronnen:

  • De Becker Urbaan, Fernand Vanhemelryck (1982), Geschiedenis van Sint-Genesius-Rode naar Constant Theys, Gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode
  • Weetjes van de auteur als geboren en getogen rodenaar

Gevaart - bron: gemeentelijke collectie - in 2021 kunstmatig gekleurd

Rode was gezegend met verschillende bronnen van zuiver water waaronder de Molenbeek, de belangrijkste, die ontspringt in het Zoniënwoud, tegen de Waterlooseteenweg. Aan de voet van het Hof Lansrode voedt ze een eerste vijver om vandaar verder te lopen in de grote vijver naast de Dragonderstraat (de Lansrode vijver), en vandaar kronkelend doorloopt naar de Gevaartvijver (of nog vaak Gevaertvijver gespeld).

Bron: Christian Nekkebroeck - 1974

De Lansrode vijver, had wel een slechte reputatie op gebied van drenkelingen. Vermoedelijk had dat te maken met het aantal mensen en de lokale jeugd die daar leerde zwemmen. Op zomerse dagen ging de jeugd er zonnebaden en zwemmen en was er druk wandelverkeer rond de vijver.

Bron: Pierre Depessemier - in 2021 kunstmatig gekleurd

Na 1960 was het de beurt aan de vissers, er werden ook talrijke viswedstrijden georganiseerd door de Lansrode-vissersclub. De vijver was toen eigendom van de papierfabriek Intermills. Momenteel is de vijver in privé-handen.

Viswedstrijd in de jaren ´70: voorzitter Dussart heeft de bloemen overhandigd aan Jean-Pierre Springael (was uitbater van een winkel voor visgerief aan de Terheydestraat), 2de was F. Hublou, 3de was Willy Ramaeckers (vader van kapster Véronique – Aquaverde- op het Sint-Anna plein). 

Bron: Christian Nekkebroeck - 1970

De Gevaartvijver was oorspronkelijk immens groot (>2 ha): van de Gevaartweg tot aan de Dragonder was één plas water. De Gevaartvijver werd rond 1873 midden doorgesneden door een hoge talud voor de aanleg van de spoorweg Brussel-Charleroi. In 1954 werd langs de bovenkant de Hof-ten-Bergstraat aangelegd en onderaan knipte de “nieuwe” Zoniënwoudlaan midden jaren ‘60 een deel weg. De oppervlakte werd opnieuw gehalveerd.

De Gevaartvijver voor de aanleg van de Zoniënwoudlaan (1968). Deze vijver leverde vis aan de religieuzen tijdens momenten van schaarste. De naam Gevaart komt van “Geefvis”, vis die werd uitgedeeld door de religieuzen aan de burgerij.

Bron: collectie Pierre Rolin

Op de foto onderaan ziet men aan de linkerkant de oude molen die niet meer bestaat. Aan de rechterkant bevindt zich de Gevaartvijver en een witte woning. Bij intens regenweer stond het straatje (de huidige Beekstraat) regelmatig blank: de Gevaartvijver liep dan “over”. Het padje achteraan is een steile klim naar het stationsplein. Dit padje bestaat nog steeds. De mensen die de tram of de trein moesten nemen, gebruikten die weg.

Bron: Delcampe.net- in 2021 kunstmatig gekleurd

De Gevaartvijver kwam later in handen van de Familie de Meurs. Van de Gevaartvijver kronkelde de Molenbeek verder door langs “het Spaanshof” (in Beekstraat, Spaanshof was vroeger het Hof-ten-Hove) en via de Stationsstraat naar de papierfabriek. In de woningen van het Spaanshof woonden kaderleden van de papierfabriek. De Molenbeek vormde daar ook een vijvertje. Vandaar loopt de Molenbeek onder de Stationsstraat en volgt ze deze straat tot aan de Ingendaellaan om dan terug ondergronds te verdwijnen richting Termeulenstraat en vandaar naar de papierfabriek. 

Kaart Nieuw
Kaart Oud

Bron: geopunt.be - basiskaart heden vs Vandermaelenkaart 1846 - 1854