De Wauterbos

Bijna 200 jaar onderwijs

Tekst geschreven door: Alain Swaelens

Korte geschiedenis van de gemeentelijke school “’t Blokske”

Bronnen:

De Becker Urbaan, Fernand Vanhemelryck (1982), Geschiedenis van Sint-Genesius-Rode naar Constant Theys, Gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode
Interview Vital Swaelens (oud-directeur)
Eigen ervaring en kennis van de redacteur

Naar de fotogalerij leerlingen

Naar de fotogalerij leerkrachten

Naar de fotogalerij sporten

Naar de allerlei uit de oude doos

Het begint eigenlijk in 1825, onder Nederlands bewind nog, dat de eerste gemeentelijke school opgericht werd. Er waren het jaar daarop reeds 50 jongens en 40 meisjes op de school, die reeds heel snel te klein was. Wauterbos was de eerste school in de gemeente maar die was oorspronkelijk niet op de plaats die we nu kennen opgericht: de gemeenteschool werd vanaf 1829 geïnstalleerd, achteraan het toenmalige “nieuw” gemeentehuis dat later in 1834 werd gebouwd. Door de Belgische onafhankelijkheid vanaf 1830 werden de budgetten zwaar teruggeschroefd en ook de schoolplicht leed hieronder bijzonder veel: het analfabetisme nam opnieuw toe…

Bron collectie Eddy Vannerom

Het oude gemeentehuis met achteraan de gemeenteschool

Bron: Christian Nekkebroeck

De oudste klasfoto (vóór 1900)

Bron: Christian Nekkebroeck

In 1839 echter was er in Rode toch nog een gemeentelijke school, en in 1847 stichtte Sabina Van Keerberghen de eerste zusterschool (huidige OLV). Daar gingen al de meisjes vanaf toen school lopen en werd de gemeenteschool uitsluitend door jongens gebruikt.

Vanaf 1883 kwam er tevens een lagere school in De Hoek.

Rond 1910 zijn de gebouwen van het gemeentehuis en de gemeentelijke school te oud en te klein geworden, waardoor er beslist werd een nieuwe locatie te zoeken voor de school. Dit werd de Wauterbos. De school werd officieel ingehuldigd op 15 augustus 1912. Er waren toen 6 klaslokalen (zoals die er tegenwoordig nog steeds zijn) op het gelijkvloers rondom de overdekte speelplaats (daarna de turnzaal geworden). In de jaren 1920 werden nog 2 klassen bijgebouwd. In 1937 werd de zuidelijke vleugel (kant van het Koningsplein) met 3 klassen vergroot. In 1939 werd de school opnieuw vergroot en kwam Willem Savenberg (°1919-†2007) als leerkracht in dienst (Willem werd later één van de meest bekende rodenaren, o.a. “Nonkel Wim”).

Bron: Alain Swaelens

Jules De Gelas in 1980

Begin jaren 1960 werd de turnzaal volledig heringericht en voor alle klassen nieuw meubilair aangekocht. De speelplaats buiten werd toen ook ingericht met doelen, basketringen en volleybal pleinen. De “lentematchkes” hadden heel veel bijval: sport was heel belangrijk in ’t Blokske. Vanaf 1970 werden ook meisjes toegelaten op de gemeentelijke school. Midden jaren 1980 werd de turnzaal opnieuw heringericht om bijkomende klassen te kunnen bouwen.

Bron collectie Pierre Rolin

Wauterbos lang geleden met meesterhuis van meneer De Coster

Eind jaren 1940 werden de eerste Franstalige lessen georganiseerd en kort daarna kwam Albert Van Haelen in dienst, die in 1965 tot schoolhoofd werd benoemd (tot zijn pensioen in 1976 - de mensen van generatie 1950-1970 zullen hem zeker nog gekend hebben). In 1950 kwamen Jules Degelas (“de Julo”, nu in 2020 ondertussen 93 jaar!), Noël Beke en Leon Herremans (Petit Cowboy) het lerarenkorps versterken. Jules volgde (in 1976) Albert Van Haelen op als schoolhoofd, en vanaf zijn pensioen (in januari 1981) nam Raymond Demeyer de fakkel over. Daarna (in 1983) werd het André Hannaert (oneerbiedig “de groene Chinees” genoemd), dan Hugo Desutter in 1991, en daarna in 1993 Vital Swaelens tot in 2017. Tegenwoordig is de directrice Sofie Swalens.

Bron: Alain Swaelens

Op 1 september 1977 werd de nieuwe kleuterschool aan de Dwarshaagstraat ingehuldigd. Deze werd ook snel te klein, en er werden bijkomende klassen aangebouwd.

De naam van de “gemeenteschool” toen nog gelegen aan de kerk werd door de rodenaren al " het bleukske " genoemd. De naam refereert naar het woord " beluik " dat nog van toepassing is in afgesloten gemeenschappelijke plaatsen/binnentuinen... In de Rodense volksmond een grote “koer”. De benaming het blokske slaat dan ook niet op een houten blok (zoals afgebeeld in het logo) of de locatie van de school.

In 1910 bevond de school zich nog naast het oude gemeentehuis op de plaats waar het lemen huisje met strooien dak van de Familie Oscé stond en rond 1830 plaats moest ruimen voor de bouw van de school. Joseph Oscé kreeg daarvoor een eeuwig durende rente van 5 gulden. De leraar met snor op de foto is onderwijzer Decoster, vader van burgemeester Albert Decoster, en zou rond 1920 hoofdonderwijzer worden. Veel onderwijzers waren er nog niet in 1910: Jozef Smulders, oud burgemeester Georges Straete (nam ontslag om leraar te worden in Sint Gillis, waar hij later Prefect zou worden van al de scholen van Sint Gillis), Isidoor Nijs, Renaat Walckiers, Servaes De Crem…